اهمیت تدوین فیلم و 10 نکته مهم در ارتباط با تدوین

اهمیت تدوین فیلم زمانی نمایان می‌شود که متوجه شویم، هنر تدوین فیلم دریچه جدیدی را در برابر قدرت انتخاب کارگردان، تدوینگر، سازندگان کلیپ و … باز کرده است. امروزه مخاطبان سینما با تدوینگر و تدوین فیلم کمی آشنایی دارند اما، پیش از این تدوین فیلم برای مخاطبان عام سینما موضوعی ناشناخته بود. به گونه‌ای که وقتی نام تدوینگر را در عنوان‌بندی فیلمی مشاهده می‌کردند، از خود می‌پرسیدند که تدوین فیلم چیست؟ باید به آنها این گونه پاسخ داده می‌شد که تدوین فیلم به معنای کنارهم قرار دادن نماها یا پلان‌های فیلم است تا معنایی ایجاد و خلق شود.

عناصر روایی فیلم توسط تدوینگر کنار یکدیگر قرار می‌گیرند تا مخاطب به واسطه تدوین فیلم به معنای مورد نظر برسد؛ در نتیجه تدوینگر خالق معنا است. بنابراین مخاطبان متوجه اهمیت تدوین می‌شدند. در این مقاله از استودیو میم قصد داریم اهمیت تدوین و دلیل استفاده از آن را بررسی کنیم.

آشنایی با تدوین فیلم

یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین مراحل در تولید یک فیلم، تدوین می‌باشد که به وسیله تدوینگر به بهترین و عالی‌ترین صورت ممکن انجام می‌شود. در حقیقت تدوین، به هم چسباندن تمامی سکانس‌ها و قسمت‌های فیلم است که بازیگران آنها را یک بار بازی کرده‌اند و مورد تایید کارگردان بوده و در نهایت اختیار تدوینگر قرار داده شده است.

به طورکلی در تدوین فیلم، فیلم نهایی توسط تدوینگر با استفاده از روش‌های تدوین با بهترین حالت و کیفیت ممکن خروجی گرفته می‌شود و آن را در سینما و شبکه‌های تلویزیونی به نمایش می‌گذارند. اگر به دقت به این موضوع توجه کنید متوجه خواهید شد که فیلم درواقع یک پازل خام و چند تکه می‌باشد که تدوینگر با بکارگیری اصول تدوین تداومی و تدوین غیر تداومی به آن ظاهر بسیار خاص و مناسبی می‌بخشد.

در زمینه تهیه و تولید فیلم، تدوین دارای مراحل اصلی است که تدوینگر با استفاده از آنها خروجی فیلم اصلی را ایجاد می‌کند و به عالی‌ترین شکل ممکن به کارگردان تحویل می‌دهد. در این قسمت باید به این نکته توجه داشته باشید که برای خروجی گرفتن فیلم نهایی مطابق با نظر و سلیقه کارگردان، تدوینگر باید ارتباط خوب و مناسبی با کارگردان و سایر عوامل پشت صحنه برقرار کند.

تدوین در فیلمسازی چه اهمیتی دارد؟

اکنون شما کار تدوین فیلم و تدوینگر آشنا هستید. در این بخش قصد داریم اهمیت تدوین در فیلم‌سازی را مورد بررسی قرار دهیم. برخی از مهم‌ترین مواردی که نشان دهنده‌ی اهمیت تدوین هستند عبارتند از:

• با استفاده از تدوین می‌توان داستانی را به صورت مداوم و سیال بیان کرد.
• تدوین با فشرده سازی زمان و مکان، عناصر متفاوت و پراکنده را مورد تاکید قرار می‌دهد و با مرتب‌سازی و کنار هم قرار دادن این موارد، باعث ایجاد معنایی خاص می‌شود.
• تدوین باعث شکل‌گیری واکنش تماشاگران می‌شود. برای مثال ارائه تعدادی نمای کوتاه که به سرعت به یکدیگر برش می‌خورند، می‌توانند حس هیجان، انتظار و حادثه را در تماشاگر شکل دهند. در حالیکه نماهای طولانی در مخاطب احساس آرامش ایجاد می‌کنند و بر عنصر دراماتیک صحنه تاکید دارند، در نتیجه موجب می‌شوند تماشاگر با شخصیت‌های فیلم بیشتر درگیر شود.
• تدوینگر باید به بهترین نحو صدا و تصویر را تلفیق کند، زیرا تأثیر بسیار مهمی بر تماشاگر دارد. برای مثال قابل شنیدن بودن یا نبودن گفت‌وگوها، به گوش رسیدن موسیقی در لحظه‌ای خاص از فیلم، کاهش و افزایش حجم صداها، شنیدن صدای محیط و … همه و همه معنای خاصی خلق می‌کنند و احساسات تماشاگر را به سمت خاصی سوق می‌دهند.

بررسی اهمیت تدوین با یک مثال

پدیده‌ی «اثر کولشوف» (Kuleshov Effect)، یک مثال بسیار خوب برای نشان دادن اهمیت تدوین می‌باشد. لِوْ کولشوف (Lev Kuleshov) یک نظریه‌پرداز فیلم و فیلمساز روسی بود. وی متوجه این موضوع شد که اگر تصویر صورت یک مرد را در کنار سه تصویر مختلف دیگر قرار دهد، هر دفعه تماشاچی یک حس متفاوت از آن دریافت می‌کند. او در ابتدا تصویر ثابت از یک مرد که به رو‌به‌رو نگاه می‌کرد را نشان می‌داد. سپس به ترتیب غذا، یک دختربچه در تابوت و سپس یک زن را  نشان می‌داد.

در هر بار نگاه تماشاچی به این تصاویر یک حس متفاوت به فرد دست می‌داد: اول گرسنگی، دوم غم و سوم هوس. اما نکته اینجاست که هربار تصویر مرد ثابت بود و این تفاوت در دریافت معنا و القا احساسات توسط تدوین صورت می‌گرفت.

همانگونه که کار تدوین بسیار دشوار است، قضاوت درمورد یک تدوین خوب نیز سخت است. اما برای اینکه متوجه این موضوع شویم، یکی از نشانه‌هایش، پنهان و نامرئی بودن آن است. در این مورد، “والتر مرک” تدوینگر برنده‌ی جایزه اسکار که برای تدوین فیلم‌های «اکنون آخرالزمان» و «مکالمه» شهرت دارد؛ گفته است: هر فیلم مانند یک پازل می‌باشد که تدوینگر باید تکه‌های مختلف آن را کنار هم بگذارد و آن را کامل کند. بعد از اتمام کار، اگر کار به خوبی انجام شده باشد، جدا بودن تکه‌های مختلف اصلاً حس نخواهد شد.

اهمیت تدوین فیلم برای کارگردان

تدوین فلم در انتخاب کارگردان نقش بسزایی دارد. چراکه کارگردان هر لحظه ناگزیر است یکی از رویدادهای فیلم‌برداری شده را انتخاب کرده و به تصویر بکشد که این امر مهم به کمک تدوین امکان‌پذیر است. کارگردانی که قصد دارد تصویر مورد نظرش، جزئی از کل را نمایش دهد باید تصمیم بگیرد کدامیک از اجزا دراماتیک و کدام نمای دراماتیک را برای تدوین انتخاب کند. به عقیده “بازن میزانسن” تصویربرداری در عمق و مونتاژ دو سبک کارگردانی فیلم می‌باشد.

اما در هر دو سبک اهمیت تدوین بسیار زیاد است. زیرا کارگردان به کمک تدوین می‌تواند فریم‌ها و نماهای زائد را حذف کند و  جزئیات مهم دراماتیک که برای بیننده اهمیت دارد را به کمک تدوین فیلم نمایش دهد.

10 نکته مهم در ارتباط با اهمیت تدوین فیلم

در ادامه این مقاله به ده نکته در ارتباط با اهمیت تدوین فیلم اشاره خواهیم کرد. در این بخش 10 نکته از فواید و اهمیت تدوین فیلم آورده شده است که امیدواریم به درک شما به تدوین فیلم کمک کند.

1- امکان حذف و انتخاب صحنه‌ها و سکانس‌ها به کمک تدوین

اولین نکته در اهمیت تدوین فیلم این است که شما امکان حذف و انتخاب خواهید داشت. در حقیقت با تدوین فیلم مشخص می‌شود که چه قسمت‌هایی از فیلم باید به مخاطب نشان داده شود و چه بخش‌هایی باید حذف شود. این حذفیات می‌تواند از فیلم‌نامه تا تدوین فیلم ادامه یابد. به این نکته توجه کنید که تدوین فیلم یکی از مراحل پس از تولید است.

2- امکان تاکید بر جزئیات

نکته دیگر از اهمیت تدوین فیلم که هر تدوینگر باید آن را بداند این است که تدوین فیلم به شما امکان می‌دهد روی جزئیات تاکید داشته باشید. به وسیله تدوین می‌توان با یک برش یا کات در هر قسمت فیلم بر جزئیات تاکید کرد. تدوینگر با نمایش به موقع جزئیات می‌تواند بر تقویت احساس فیلم و ارائه اطلاعات به تماشاگر نقش مهمی ایفا کند

3- اهمیت تدوین فیلم به اقتصادی شدن صنعت سینما

یکی از نکاتی که در اهمیت تدوین وجود دارد این است که تدوین فیلم در صنعت سینما، کاملا اقتصادی است. تدوین این قابلیت را به سرمایه گذاران، صاحبان کسب‌و‌کار و تهیه کنندگان می‌دهد که مراحل تصویربرداری یک فیلم، تیزر تبلیغاتی، برنامه و … را طبق فیلم‌نامه تصویربرداری نکنند. یعنی این امکان را می‌دهد که با توجه به شرایط مکانی و زمانی فیلم‌برداری را انجام دهند و در نهایت در تدوین فیلم تکه‌های مختلف فیلم را به یکدیگر بچسبانند. در نتیجه با استفاده از تدوین فیلم، هزینه تهیه و تولید فیلم کاهش می‌یابد.

4- اهمیت تدوین در خلق معنا

به کمک تدوین و از طریق تشابه و تضاد می‌توانید در فیلم، برنامه ویا تیز تبلیغاتی موردنظرتان معنای جدید خلق کنید. تدوینگر به کمک تدوین و با خلق معنا و و مفهوم ذهنی در بین دو نما می‌تواند به گونه‌ای عمل کند که معنای جدید ایجاد شده در هر یک از پلان‌ها و نماهای مستقل دیده نمی‌شود. بلکه چنین معنایی از طریق تدوین و به کمک ترکیب چند نما ایجاد شده است.

5- امکان ایجاد فضا و مکان جدید به کمک تدوین

تدوین به شما امکان خلق فضا و مکان جدیدی می‌دهد که در عالم واقعیت وجود ندارد. به این تکنیک در صنعت سینما و تدوین “جغرافیای فیلمی” می‌گویند.

6- امکان خلق زمان جدید

نکته بعدی در اهمیت تدوین این است که تدوین امکان خلق زمان جدید را فراهم می‌کند. زمان روانی و زمان دراماتیک قسمتی از این زمان می‌باشد که به وسیله تدوین فیلم اتفاق می‌افتد.

7- انتخاب و اراده تدوینگر

نکته هفتم اشاره به انتخاب و اراده تدوینگر دارد. یعنی تدوین‌گر قادر به تغییر زمان و فضای فیلم به کمک تدوین فیلم است.

8- صرفه‌جویی در تکرار پلان‌ها توسط کارگردان

هشتمین نکته در اهمیت تدوین کاربرد زیادی دارد. تدوین این امکان را برای تهیه کننده، کارگردان و بازیگران فراهم می‌کند که بتوانند تنها نما یا پلانی که از آن رضایت ندارند را مجددا فیلم برداری کنند. این بدان معناست که کارگردان این امکان را خواهد داشت که تنها نمای چند ثانیه‌ای را تکرار کند و نیاز به تکرار فیلم‌برداری کل فیلم، برنامه یا تیزر تبلیغاتی نداشته باشد.

9- ایجاد حرکتی خاص در جریان فیلم

یکی دیگر از مهمترین نکات در اهمیت تدوین این است که تدوین فیلم به تدوینگر امکان می‌دهد حرکتی در فیلم ایجاد کند که به تنهایی در خودِ فیلم وجود ندارد. به این حرکت ایجاد شده توسط تدوینگر، “ریتم” می‌گویند.

10- استفاده از جلوه‌های ویژه

دهمین نکته در اهمیت تدوین فیلم، از کاربرد بالایی برخوردار است. تدوین فیلم برای کارگردان و تدوینکر این امکان را فراهم می‌کند تا بتوانند از جلوه‌های ویژه استفاده کنند.

در کنار این 10 نکته اهمیت تدوین فیلم فراموش نکنید که تدوین صدا و صداگذاری نیز بر تدوین فیلم تاثیر بسیار زیادی خواهد داشت.

جمع‌بندی

همانطور که در این مقاله مشاهده کرید، اهمیت تدوین و علت استفاده از آن به صورت کامل مورد بررسی قرار گرفت. برای اینکه بتوانید از خروجی نهایی فیلم، تیزر تبلیغاتی، کلیپ و …  نظرات مثبت دریافت کنید و در ذهن مخاطب نقش ببندید، به تدوین و استفاده از فرایندها و تکنیک‌های متفاوتی نیاز دارید. به شما توصیه می‌کنیم با انتخاب یک دوره آموزشی تدوین فیلم کاربردی تجربه و دانش خود را افزایش دهید. دوره آموزشی پریمیر و تدوین فیلم تدوینگر شو می‌تواند در این زمینه کمک مفیدی برای شما باشد.