آشنایی با تکنیک مورف و آموزش مورف در افترافکت

تکنیک مورف یک تکنیک فوق‌العاده برای تولید و خلق انواع موشن گرافیک‌های هیجان‌انگیز و خلاقانه می‌باشد. بطور کلی مورف یا morph یک تکنیک انیمیت کردن 3 بعدی است که از درون یک آبجکت، آبجکت دیگری در یک زمان خاص دچار تغییر می‌شود. با مراجعه به وب‌ سایت‌های مطرحی همچون و دریبل و پینترست می‌توانید جذاب‌ترین مورف‌های دنیا را مشاهده کنید و از آنها ایده بگیرید. اگر علاقه‌مند به یادگیری این تکنیک هستید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید. در این مقاله قصد داریم ابتدا به معرفی تکنیک مورف بپردازیم و در انتها یک نمونه آموزش تکنیک مورف در افترافکت به شما همراهان استودیو میم ارائه دهیم.

تکنیک مورف چیست؟

تکنیک مورف یا دگردیسی (متامورفوسیس) قابلیتی در انیمیشن است امکان تبدیل یک فریم یا صورت به فریم یا صورت دیگر را بدون نیاز به ویرایش (Edit) یا ترفندهای سینمایی فراهم می‌کند. به عقیده‌ی ” پل ولز” نظریه پرداز انیمیشن، یکی از ویژگی‌های ذاتی و خاص انیمیشن “تکنیک مورف” می‌باشد. به کمک این تکنیک هر تصویری می‌تواند به تصویر دیگر تبدیل شود. حتی ممکن است تمام دنیای تصویر، از کاراکترها و ارکان صحنه گرفته تا پیش‌زمینه و پس‌زمینه ممکن است توسط این تکنیک تغییر شکل دهند.

مورف این توانایی را دارد که جریان یک سیال را هم در عرصه‌ی متحرک‌سازی و هم در زمینه روایت در فضای یک انیمیشن ایجاد کند و بدون نیاز به کات یا تقطیع بین عناصر مختلف تصویری و داستانی ارتباط برقرار کنند. می‌توان مدعی شد که تکنیک مورف موثرترین ابزار رسانه انیمیشن در برقراری ارتباط میان دنیای رئال (حقیقی) و بیرونی و دنیای درونی و سورئال ذهنی (تخیلی)می‌باشد.

مورف در تولید انیمیشن دو بعدی

تکنیک مورف یکی از تکنیک‌های پردازش تصویر است که اغلب به عنوان یک ابزار انیمیشن برای تبدیل یک تصویر به تصویر دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. مورف در حالت ابتدایی محو شدن تدریجی تصویر و نمایان شدم تصویر دوم درگذر زمان و در خلال چندین فریم می‌باشد. در این تکنیک فریم‌های اول شباهت بیشتری به تصویر اول دارند و فریم‌های انتهایی شبیه به تصویر دوم خواهند بود. فریم‌های میانی نیز مجموعه‌ای از تصویر اول اعوجاج یافته به سمت تصویر دوم و تصویر دوم اعوجاج یافته به سمت تصویر اول می‌باشند. برای پروسه مورف کردن فریم میانی از اهمیت بالایی برخوردار است.

برای ساخت و تولید انیمیشن دو بعدی به روش سنتی که با استفاده از طراحی روی کاغذ یا استفاده از طلق (سل-انیمیشن) ویا طراحی با قلم نوری انجام می‌شد، تکنیک مورف با تعیین دو شکل اولیه مورف شونده به عنوان کلیدهای اصلی آغاز می‌شد و سپس فریم‌های میانی به روشی که در پاراگراف قبل شرح داده شد، در میان آنها درج می‌شد.

مورف بدون استفاده از کامپیوتر

مورف کردن در گذشته با استفاده از جلوه‌های عکاسی که واقع‌گرایی اندکی داشتند، انجام می‌شد. همانند کراس- دیزالو (cross-dissolve) یا فیدینگ که در آن‌ها به صورت تدریجی یک تصویر در حال محو شدن و تصویر دیگر در حال ظاهر شدن است. با انجام این عمل انیمیشن‌های استاپ‌موشن به بهترین شکل ممکن پدید می‌آیند که در آن سوژه به تدریج تغییر شکل می‌دهد و در هربار تغییر از آن عکاسی می‌شود. تکنیک مورف بدون کامپیوتر معایب بزرگی داشت که عبارتند از:

• انجام استاپ‌موشن کار طاقت‌فرسایی بود.
• گاهی اوقات تداوم بصری حرکت به‌ دلیل عدم استفاده از موشن بلر (motion blur) درحرکت سوژه از بین می‌رود. (در اینجا مقصود از موشن بلر به معنای محو کردن فریم‌هایی است که حرکات سریع را نشان می‌دهند.)

تلاش‌های حاصل برای از بین موردن معایب ذکر شده موجب ظهور انیمیشن گو موشن (go-motion) گردید. در این شیوه سوژه‌ها به صورت فریم به فریم عکاسی می‌شدند. در نتیجه مخاطب با استفاده از موشن‌بلر  جلوه‌ای واقع‌گرایانه مشاهده می‌کرد. این شیوه معایبی مانند پیچیدگی کار با توجه به تجهیزات محدود و نیاز مهارت‌های بیشتر، داشت.

مورف با کمک کامپیوتر

با گذر زمان و پیشرفت کامپیوتر و و تغییرات پردازش تصویر، تحولات چشمگیری در مورف کردن رخ داد. برای دیدن یا کار کردن با شی توسط کامپیوتر دو را وجود دارد:

1. دو بعدی
2. سه بعدی

کار با اشیای سه بعدی بوسیله‌ی کامپیوتر نیازمند استفاده از سطح‌های چند ضلعی به نام پالیگان (polygon) می‌باشد. مجموعه‌ای از این سطوح در کنار یکدیگر شی را تشکیل می‌دهند. به گوشه‌‌های هر پالیگان ورتیس (vertice) می‌گویند که در زمان بکارگیری تکنیک مورف ورتیس‌های شی اول به سمت ورتیس‌های شی دوم جابجا می‌شود. همچنین به آرامی رنگ پالیگان‌های شی اول به رنگ پالیگان‌های شی دوم تغییر می‌کنند. در این روش برای اینکه مورف به درستی عمل کند با ید شی اول و شی نهایی به تعداد مساوی پالیگان داشته باشند تا بین ورتیس‌ها انتقال به درستی انجام شود.

استفاده از روش کراس-دیزالو (cross-dissolve)، ساده‌ترین راه برای تبدیل یک تصویر دیجیتال به تصور دیگر می‌باشد و به آرامی رنگ پیکسل‌های تصویر اولی به رنگ پیکسل‌های تصویر دوم تغییر می‌کند. پارتیکل سیستم (particle-system) دوبعدی، روشی دیگر برای تبدیل تصویر دو بعدی می‌باشد. در این روش پیکسل‌ها از تصویر اول به سمت پیکسل‌های دوم جابجا می‌شوند. در این شیوه همزمان با جابجا شدن پیکسل‌ها مشاهده می‌کنید که تصویر اول در حال تجزیه شدن و تصویر دوم در حال ایجاد شدن می‌باشد.

الگوریتم‌های کامپیوتری روز به روز در حال پیشرفت هستند و برنامه‌های کامپیوتری به صورت اتوماتیک تصاویر را با کمترین دخالت کاربر به یکدیگر مورف می‌کنند. در حال حاضر از تکنیک مورف برای ساخت جلوه‌های حرکت آهسته نیز استفاده می‌شود. اگرچه از تکنیک مورف در برنامه‌های مختلف به شدت استفاده می‌شود، اما این تکنیک به وضوح قابل شناسایی نیست. زیرا این تکنیک اغلب اوقات به گونه‌ای طراحی می‌شود که با چشم مرئی قابل درک نمی‌باشد.

آموزش تکنیک مورف در افترافکت

در این آموزش قصد داریم یک صورت یک شخص را به کمک تکنیک مورف در افترافکت به یک صورت دیگر تبدیل کنیم. برای شروع کار ابتدا در افترافکت یک Composition ایجاد کنید و دو تصویری که در نظر دارید را وارد محیط برنامه کنید. سپس آنها را در محیط Timeline قرار دهید و مراحل زیر را انجام دهید:

مرحله اول استفاده از تکنیک مورف در افترافکت

در این آموزش با استفاده از پلاگین مورف می‌خواهیم تصویر 2 را به تصویر 1 تبدیل کنیم. بنابراین ابتدا تصویر 1 وارد و سپس تصویر 2 را وارد کنید. سپس میزان opacity لایه‌ی تصویر اول را روی عدد 50 تنظیم می‌کنیم تا هر دو عکس قابل مشاهده می‌کنیم. در پنجره‌ی مربوط به Effect & Preset پلاگین Liquify را جست‌وجو کنید و آن را بر روی لایه مربوط به تصویر اول اعمال و اجزای صورت را جابجا کنید.. دو نکته مهم که هنگام استفاده از این پلاگین باید مد نظر قرار دهید عبارتند از:

1. در استفاده از این پلاگین بایستی پس‌زمینه‌ی تصاویر پرده سبز باشد.
2. یا پس‌زمینه‌ دو تصویر رنگ یکسانی داشته باشند.

اکنون پس از اعمال پلاگین روی تصویر اول می‌توانید یکی از حالت‌های آن را اعمال کنید. برای مثال می‌توانید با فعال کردن حالت اول، تصویر اولی که opacity آن کمتر است را با استفاده از کلیک کردن و حرکت ماوس بر روی تصویر دوم منطبق کنید. این کار را باید به گونه‌ای انجام دهید که اجزای صورت تصویر اول کاملاً بر روی اجزای صورت تصویر دوم  منطبق شود.

توجه داشته باشید به میزانی که این کار دقیق‌تر انجام شود، خروجی نهایی زیباتر می‌شود. برای تغییر اندازه Brush کافیست دکمه‌های Ctrl+Alt را نگه دارید و کلیک کنید. روش دیگر برای تغییر و تنظیم اندازه براش استفاده از گزینه‌ی Brush Size است. در صورت نیاز برای انجام دقیق‌تر کار اندازه‌ی براش را کاهش دهید.

مرحله‌ی دوم تکنیک مورف

در این مرحله اعمال تکنیک مورف پس از اینکه تمام اجزای صورت و بدن تصویر اول بر روی تصویر دوم منطبق شدند، مقدار opacity تصویر اول را صفر کنید. در ابتدای خط زمان برای این گزینه Key Frame ایجاد کنید و سپس CTI را در چند ثانیه جلوتر قرار دهید. مقدار این گزینه را روی عدد 100 تنظیم کنید. در این حالت کیفریم دیگری ایجاد می‌شود. اگر در این مرحله از کار اجرا بگیرید، می‌توانید تغییر چهره دوم را به چهره اول ببینید. اکنون کیفریم‌ها را حذف کنید تا با سایر گزینه‌های این بخش آشنا شوید.

مرحله‌ی سوم پیاده سازی تکنیم مورف با گزینه Distortion

برای پیاده‌سازی تکنیک مورف در افترافکت گزینه‌ی Distortion وجود دارد. این گزینه برای ما مشخص می‌کند شفافیت روی تصویر اعمال شود که در این مثال opacity لایه‌ی اول را صد قرار می‌دهیم. سپس برای اینکه متوجه تغییرات اعمال شده شوید مقدار Distortion percentage را در ابتدای خط زمان صد کنید و علامت ساعت مربوط به آن را فعال کنید تا فریم کلیدی (Key Frame) ایجاد گردد، سپس در چند بازه بعدی مقدار آن را روی صفر تنظیم کنید. در این مرحله با اجرای کار متوجه تمام تغییرات می‌شود.

اکنون در چند فریم جلوتر opacity تصویر اول را روی 50% تنظیم کنید و پلاگین Liquify را بر روی تصویر دوم اعمال کنید. در این مرحله با ابزار مربوط به این پلاگین جزای صورت تصویر دوم را بر روی اجزای صورت تصویر اول منطبق کنید.

اکنون باید حالتی برعکس تصویر قبل ایجاد کنید. یعنی مقدار Distortion percentage را در ابتدای خط زمان با مقدار صفر و در فریم آخر با عدد صد تنظیم کنید.حال برای تصویر شماره یک در فریم اول که مقدار opacity آن روی عدد صفر است یک Key Frame ایجاد کنید. در آخرین Key Frame نیز مقدار این گزینه را روی صد تنظیم کنید تا Key Frame بعدی ایجاد شود. در این حالت نیز می‌توانید از مراحل کار، اجرا بگیرید و تغییرات را مشاهده کنید. اگر هنگام اجرا مشاهده کردید که برخی قسمت‌ها بطور دقیق تنظیم نشده‌اند، باید مجددا فریم‌های کلیدی (Key Frame ) را حذف و کیفریم‌های جدید ایجاد و تنظیم کنید.

مرحله چهارم مورف در افترافکت

در این مرحله برای اینکه مطمئن شوید همه‌ی قسمت‌ها مانند گردن و لباس به دقت منطبق شده‌اند، می‌توانید در فریم اول یا فرمی آخر، CTI را قرار دهید و با کلیک راست در بخش timeline، از قسمت New یک Solid ایجاد کنید. حال رنگ آن را بارنگ پس‌زمینه تصاویر تنظیم کنید و لایه‌ی مربوط به آن را ابتدا قرار دهید. سپس آن را از حالت نمایش خارج کنید و با ابزار Pen قسمت مورد نظرتان را انتخاب کنید.

اکنون باید در فریم دیگری  یک کیفریم برای مقدار Mask Path ایجاد کنید و مجددا Mask را تنظیم نمایید. در این حالت از مجددا از کار اجرا بگیرید، مشاهده خواهید کرد که کارتان بسیار دقیق انجام شده است. برای دقیق‌تر شدن کار می‌توانید به کمک ابزار افکت Curves رنگ تصاویر را به یکدیگر نزدیک کنید.

جمع‌بندی

در این مقاله به معرفی یکی از تکینیک‌های مهم انیمیشن‌سازی به نام تکنیک مورف پرداختیم و روش‌های سنتی و کاپیوتری این تکنیک را مورد بررسی قرار دادیم. در انتهای مقاله سعی کردیم با یک مثال ساده تکنیک مورف در افترافکت را آموزش دهیم. چنانچه پس از دیدن این آموزش به یادگیری جامع‌تر و کامل‌تر افترافکت علاقه‌مند هستید می‌توانید در دوره افترافکت استودیو میم شرکت کنید.